top of page

GENEALOGIA RODOWA TATY

Moim prapraprapraprapraprapraprapraprapraprapradziadkiem (16 pokoleń wstecz) - od strony taty - był N.N. de Chotkcowo Antiqua. Urodził się on prawdopodobnie około  1379 roku. Pełnił funkcję włodyki (rycarza zaciągowego i pół-szlachcica). Dopiero jego syn Jakusza występuje w dokumentach księcia mazowieckiego Bolesława IV, gdzie nadane zostały mu przywileje (szlachectwo). Jego synowie otrzymali godność nobilesów (wyższy tytuł to comes - książę). Aleksy - dziedzic części wsi Grabowo-Jadamy, Chothcowo Antiqua i Bobino-Jarnułty. W 1530 r. wymieniony wśród szlachty w Chodkowie-Antiqua. Jego Ojciec Tomasz z Grabowa h. Kościerza w 1448 wrzenił się w ród Chodkowskich, żeniąc się z córką Jakusza - Stachną de Chothcowo Antiqua h. Jastrzębiec. Jego potomkowie, osiedliwszy się tutaj, zaczęli sie pisać w dokumentach jako: "Chodkowski seu Grabowski". Sąsiedzi nazywali ich Wsołkami - być może od owego seu, co znaczy po łacinie "czyli". Formy "Chodkowski seu Grabowski" używali jeszcze do II połowy XVII w., by z czasem stać się tylko Chodkowskimi.



Chodkowscy to jeden z rodów drobnoszlacheckich, którego członkowie
w źródłach historycznych określani są
jako szlachcice lub dziedzice części.


Najstarsze zapiski, do których udało się dotrzeć, dotyczące nazwiska Chodkowski lub Chotkowski (ta pisownia nazwiska używana była prawdopodobnie we wschodnich rejonach kraju, ale dotyczy tego samego rodu) pochodzą z roku 1422. Wtedy to Załoga de Chodkowo herbu Kościesza świadczył przy wywodzie szlachectwa Pomaskiego. 
W roku 1428 w Nowym Mieście książę mazowiecki Janusz I nadał prawo niemieckie na dobra należące do Załogi, Jakusza i Pawła de Chodkowo z czynszem rocznym 4 grosze od włóki, zwolnił ich od prac przy naprawie zamku, zezwolił na polowania na dziką zwierzynę z wyjątkiem centaurów i tygrysów (chodzi tu zapewne o tarpany i żbiki) oraz zezwolił na łowy wszelkiego ptactwa z wyjątkiem sokołów.

Kolejny dokument pochodzi z 1429 roku i dotyczy nadania przywilejów Jakuszy de Chothcowo Antiqua przez Bolesława IV Mazowieckiego.
J. Ursuski pisze, iż „Piotr de Chodkowo, uczeń Akademii Krakowskiej, a następnie bolońskiej, jeden z najuczeńszych naszych mężów XV stulecia, doktor medycyny i filozofii, był nauczycielem synów dzieci Bolesława Mazowieckiego i w nagrodę swej pracy otrzymał probostwo makowskie, a wkrótce kanonię i probostwo w Płocku w 1477 r.; kanclerz Janusza księcia płockiego odznaczył się gorliwością o dobro swej katedry.”
Historyk o nazwisku Paprocki wspomina o Chodkowskich herbu Ostoja zamieszkujących w województwie sieradzkiem. W roku 1784 Stanisław Chodkowski był tam komornikiem ziemskim. Jego syn, Leon, udowodnił w roku 1843 swoje szlacheckie pochodzenie.
Na Rusi natomiast zamieszkiwali prawdopodobnie Chodkowscy herbu Sas. Jeden spośród nich, Stanisław, jest wymieniany w źródłach historycznych jako ten, który „pisał się na elekcję Władysława IV”.
W Wielkim Księstwie Litewskim Kazimierz Chodkowski „pisał się z województwiem mińskiem na elekcyję Kazimierza, a Stanisław z województwem wileńskiem na obiór Augusta II”.
Z 1691 roku pochodzi zapis dotyczący Wojciecha Chodkowskiego, wnuka Sebastiana z Chodkowskich herbu Jastrzębiec z Chodkowa – Biernat śwadczącego w grodzie warszawskim przy wywodzie szlachectwa Bobińskich.
W płockim archiwum znaleziono informacje dotyczące osób duchownych noszących to nazwisko. Pierwszą z nich jest wspomniany wyżej Piotr z Chodkowa – Biskup Płocki, pełniący swą funkcję od 15.XII.1480 do 15.VIII.1497.
W Chodkowie Załogach 21.III.1874r. urodził się ks. Paweł Chodkowski, późniejszy Kanonik Kolegiaty w Pułtusku, Proboszcz parafii Lekowo, wyświęcony 4.VII.1897r. przez Biskupa Henryka Kossowskiego, zmarł 2.VII.1947r., pochowany został w Płoniawach. 6.II.1933r. w Bagienicach urodził się ks. Romuald Chodkowski, proboszcz parafii Unierzyż. Święcenia kapłańskie otrzymał 8.VI.1958 w Bazylice Katedry Płockiej od Biskupa Tadeusza Zakrzewskiego. Ks. Romuald zmarł 13.V.1997r.



Herby rodowe
Zwyczaj przyjmowania herbów jako znaków dziedzicznych pojawił się już w początkach drugiego tysiąclecia (zwyczaj ten jest łączony w źródłach historycznych najczęściej z wyprawami krzyżowymi). Początkowo prawo do ich używania mieli wyłącznie przedstawiciele stanu rycerskiego, dopiero około trzystu lat później taki przywilej zyskały najznamienitsze rody stanu szlacheckiego. Znakami tymi sygnowano pieczęcie, chorągwie, tarcze, budynki oraz osobiste przedmioty codziennego użytku. Stopniowo to wyróżnienie zaczęło przysługiwać także drobnej szlachcie.
Już w średniowieczu wraz z szybkim mnożeniem się ilości i odmian herbów, rozwinęła się sztuka heraldyczna określająca zasady tworzenia i zdobienia tych zaszczytnych oznak. Jednym z pierwszych najbardziej znanych teoretyków zachodnioeuropejskiej heraldyki był Włoch Sassoferrato, żyjący w pierwszej połowie XIV wieku. Jego pierwszym naśladowcą w Polsce był prawdopodobnie Feliks Hammerlin.
Według niektórych heraldyków (m.in. włoskich) już starożytne ludy posiadały herby a starożytni Grecy i Rzymianie używali właśnie tych, które spotykano w średniowieczu. Hołdując tejże teorii Paprocki w „Herbach rycerstwa polskiego” powołując się na prace Anselmusa Ryda wywodził początki herbów od Noego i jego synów.
Zapiski odnalezione w różnych źródłach heraldycznych i historycznych wskazują jasno na to, że przedstawiciele rodu Chodkowskich używali na pewno czterech różnych herbów: Jastrzębiec, Kościesza, Ostoja i Sas. Podstawa (środkowa tarcza) każdego z tych herbów jest zawsze jednakowa, jednak w różnych herbarzach spotyka się nieco odmienne elementy ozdobnej oprawy.
Herby używane przez przedstawicieli rodu Chodkowskich - opis wg herbarza A. Kulikowskiego:

Jastrzębiec – „W polu błękitnym podkowa na opak złota z takimż krzyżem kawalerskim pośrodku. w innych żródłach występuje zróżnicowanie barw poszczególnych elementów godła. W „Klejnotach” Długosza podkowa i krzyż są srebrne, w „Stemmata Polonica” podkowa srebrna z krzyżem złotym.”

Kościesza – „W polu czerwonym rogacina rozdarta srebrna w słup, przekżyżowana w pas. Jeden z najstarszych herbów polskich. Długosz w „Klejnotach” i „Stemmata Polonica” podają go pod proklamacją Strzegomia (Strzegonia), podobnie występuje w średniowiecznych zapiskach sądowych – najstarsza z 1421r.”

Ostoja – „W polu czerwonym między barkami 2 księżyców złotych w pas – miecz srebrny o rękojeści złotej. Jeden z najstarszych herbów polskich i znów podobne wątpliwości – krzyż to, czy miecz? Według Długosza jest to krzyż.”

Sas - „W polu błękitnym między dwiema gwiazdami

(sześciopromiennymi) złotymi takiż księżyc, nad którym rogacina srebrna (w słup).”

Z informacji otrzymanych od Gillesa Chodkowskiego, mieszkańca Francji polskiego pochodzenia, zajmującego się amatorsko śledzeniem historii rodu, wynika, iż Chodkowscy posługiwali się także herbem Pielesz.

Pielesz (herb szlachecki) - "W polu czerwonym dwa miecze o głowniach srebrnych i rękojeściach złotych, na opak, skrzyżowane. Klejnot: Trzy pióra strusie. Labry: Czerwone, podbite srebrem".

Adam Boniecki podaje w swym herbarzu, że Antoniemu Klemensowi Chodkowskiemu nadano prawo do używania tego herbu w 1858r.

Tak więc dostępne źródła historyczne wskazują na to, iż korzenie rodziny Chodkowskich sięgają bardzo daleko. Nie jest jednak jasne skąd wzięła się taka różnorodność używanych herbów i jak toczyła się historia rodu. Być może wspólne spotkania współczesnych pokoleń Chodkowskich oraz prace Stowarzyszenia pomogą odtworzyć całą genealogię.

DRZEWO GENEALOGICZNE RODU

 



       

Oto graficzne przedstawienie drzewa genealogicznego od strony mojego taty (ród Chodkowskich). Drzewo graficzne uwzględnia tylko przodków bezpośrednich w linii prostej (znaczki z cyframi 1,2,3 przy osobach oznacza ilość partnerów życiowych (co może oznaczać również inne potomstwo). Drzewo zaczyna się od 1500 roku (pra.x13.dziadek Aleksy) do mnie i mojego rodzeństwa z ich potomstwem. Zapraszam do poznania mojej mojego drzewa genealogicznego.

RÓD CHODKOWSKICH i Skowronków

RÓD SUCHYCH i FINKÓW

bottom of page